CO NALEŻY WIEDZIEĆ I CO NALEŻY ROBIĆ, ABY CHRONIĆ DZIECKO PRZED NARKOTYKAMI

Wakacje już wkrótce. I chociaż niewątpliwie możemy się spodziewać, że podczas wakacji na młodych ludzi czekać będzie dużo atrakcji, warto również zwrócić uwagę na zagrożenia.  A jednym z nich mogą być narkotyki. Wcześniej czy później kontakt z nimi może się przydarzyć każdemu dziecku, także Twojemu. Stanowią realne niebezpieczeństwo, nawet, jeśli dziś myślisz sobie: „Mój syn, moja córka nigdy tego nie zrobi…”. Powinieneś jednak zdawać sobie sprawę, że wiele zależy od Ciebie. To właśnie Ty możesz mieć ogromny wpływ na to, czy Twoje dziecko sięgnie po środki odurzające.

Co powinieneś wiedzieć ?

Często dzieci wiedzą na temat narkotyków dużo więcej od nas, rodziców. Przeważnie jednak ich informacje wynikają z mitów krążących wśród młodzieży i nie są prawdziwe. Jeśli chcesz być dla dziecka autorytetem i partnerem podczas rozmów na ten temat, powinieneś:

• wykazać się rzetelną wiedzą na temat środków odurzających, aby umieć obalić fałszywe przekonania, jakie Twoje dziecko posiada na temat narkotyków;
• nauczyć się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze, wskazujące na zażywanie środków odurzających.

Podstawowe informacje dotyczące tego, jak zapobiegać uzależnieniom, jak rozpoznać, że dziecko sięgnęło po narkotyki i co zrobić w takiej sytuacji, znajdziesz w tej ściągawce, warto też przeczytać:

• Ruth Maxwell “Dzieci, Alkohol, Narkotyki”,
• Dimoff, S Carper “Jak rozpoznać, czy dziecko sięga po narkotyki”,
• Marzena Pasek “Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko”.

W ciągu ostatnich kilkunastu lat rynek narkotykowy uległ  radykalnym zmianom. Nowe narkotyki pojawiają się w tempie średnio około dwóch substancji tygodniowo co oznacza, że identyfikacja i klasyfikacja ich jest bardzo utrudniona. Wielokrotnie produkty o tej samej nazwie handlowej, o tym samym wyglądzie opakowania, gramaturze i nabyte u tego samego sprzedawcy, różnią się składem jakościowym i ilościowym. Konsumenci nigdy nie mogą być pewni co kupują. Ponadto producenci, szukając nowych sposobów na zwiększenie popytu, „wzmacniają dopalacze” poprzez np. dodanie drobinek szkła, które powodują mikrouszkodzenia w śluzówce co w efekcie wywołuje szybsze i silniejsze doznania. Mieszanie różnych związków chemicznych, brak dbałości o czystość chemiczną produktu i dokładanie wypełniaczy pozwala także na relatywnie niski koszt (nawet od 3 złotych) zakupu „dopalaczy”, w efekcie brak występowania bariery finansowej jak np. podczas kupna „klasycznego narkotyku”.

 

Jednak nawet spędzając wakacje w domu młodzież jest narażona na kontakt z „dopalaczami”. Obecnie duża część sprzedaży środków psychoaktywnych odbywa się za pośrednictwem internetu a narkotyk dostarczany jest w zwykłej paczce kurierskiej (często pod niegroźną nazwą np. „płyn do mycia monitora”). Stąd warto zainteresować się czy dorastające dzieci nie otrzymują paczek z nieznanymi produktami i czy nie korzystają z forum o tematyce związanej ze środkami psychoaktywnymi. Warto zwrócić uwagę czy nasz partner nie zachowuje się w sposób inny niż dotychczas i czy nie posiada akcesoriów wskazujących na używanie nowych narkotyków m.in.  lufki, bibułki, puste saszetki, listki lub nadmierne ilości buteleczek.

Należy pamiętać, że nowe narkotyki są substancjami o nieznanym składzie, których często po spożyciu nie można zidentyfikować w organizmie. Testy toksykologiczne stosowane przy „klasycznych narkotykach” nie wykazują obecności trujących związków chemicznych. W znaczny sposób utrudnia to podanie antidotum i przywrócenie do zdrowia osoby zatrutej „dopalaczami”.

Co można zrobić, aby zapobiegać?

Dbaj o dobry kontakt z dzieckiem. Powinieneś jak najczęściej:

• okazywać dziecku ciepło i czułość;
• rozmawiać, nie unikać trudnych tematów;
• słuchać uważnie i nie lekceważyć jego problemów, służyć radą;
• nie oceniać i nie porównywać z innymi;
• nie wyśmiewać, nie krytykować, nie stawiać zbyt wysokich wymagań;
• doceniać starania i chwalić postępy;
• pomagać uwierzyć w siebie, uczyć podstawowych wartości;
• poznawać przyjaciół swojego dziecka;
• zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko;
• wyrażać zdecydowanie negatywną postawę wobec narkotyków.

Sygnały ostrzegawcze, czyli na co należy zwrócić uwagę

Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosłymi. Wszelkie niepokojące zmiany będzie Ci na pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry kontakt, wiele ze sobą rozmawiacie i dużo czasu spędzacie razem.

Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy traktować równie poważnie i starać się pomóc dziecku je rozwiązać.

Zmiany w zachowaniu

• nagłe zmiany nastroju i aktywności, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałością;
• nadmierny apetyt lub brak apetytu;
• spadek zainteresowań ulubionymi zajęciami;
• pogorszenie się ocen, wagary, konflikty z nauczycielami;
• izolowanie się od innych domowników, zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów;
• częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza;
• wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków;
• bunt, łamanie ustalonych zasad, napady złości, agresja;
• nagła zmiana grona przyjaciół na innych, zwłaszcza na starszych od siebie;
• niewytłumaczone spóĄnienia, póĄne powroty lub też noce poza domem;
• kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu;
• tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia.

Zmiany w wyglądzie zewnętrznym

• nowy styl ubierania;
• spadek ciężaru ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, krwawienie z nosa, bóle różnych części ciała, zaburzenia pamięci oraz toku myślenia;
• przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone Ąrenice;
• bełkotliwa, niewyraĄna mowa;
• słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, zapach alkoholu, nikotyny, chemikaliów;
• ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliĄnie, “gęsia skórka”;
• brak zainteresowania swoim wyglądem i nie przestrzeganie zasad higieny.

Narkotyki lub przybory do ich używania

• fifki, fajki, bibułki papierosowe;
• małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem;
• kawałki opalonej folii aluminiowej;
• białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorami;
• leki bez recept;
• tuby, słoiki, foliowe torby z klejem;
• igły, strzykawki.

Im głębsza faza uzależnienia, tym objawy choroby są bardziej widoczne, wynikają z utraty kontroli nad braniem środków odurzających. Wzrasta ryzyko przedawkowania i śmierci.

Co zrobić, gdy dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami ?

Może się zdarzyć, że mimo Twoich najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, Twoje dziecko sięgnie po narkotyki.
Nie możesz wtedy:

• wpadać w panikę i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, kiedy jest ono pod wpływem środka odurzającego;
• udawać, że to nie prawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dziecku;
• usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w sobie lub np. złym towarzystwie;
• wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i, że samo sobie poradzi z tym problemem;
• nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np.pisać usprawiedliwień nieobecności w szkole spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków odurzających, spłacać długów dziecka;
• poddawać się!

Musisz koniecznie

• wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać;
• zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki, czy powody nie są związane z sytuacją w waszej rodzinie – jeśli tak pomyśl, co można zmienić;
• działać! – nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże, szukać pomocy specjalistów;
• wspólnie ze specjalistą i z dzieckiem ustalić reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegać;
• stosować zasadę “ograniczonego zaufania” – starać się zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko.

To trudny problem dla całej rodziny, dlatego szukaj pomocy także dla siebie i bliskich. Skorzystajcie z pomocy terapeuty, a także z doświadczeń innych rodzin, które miały podobne problemy.

NARKOTYKI I PRAWO

Łamanie prawa przez dziecko biorące narkotyki związane bywa zwykle ze zdobywaniem pieniędzy. Mogą więc zdarzać się kradzieże, wynoszenie z domu wartościowych rzeczy, handel narkotykami, a także bójki i prostytucja. Może zdarzyć się również, że Twoje dziecko samo nie zażywa narkotyków, a jedynie handluje nimi dla chęci zysku. Powinno Cię zaniepokoić, jeśli zauważysz, że posiada pieniądze z niewiadomego Ąródła, kupuje nowe, czasem drogie rzeczy, prowadzi niejasne interesy z kolegami.

Powinieneś wiedzieć, że:

• posiadanie narkotyków w Polsce jest nielegalne, zagrożone grzywną i karą do 5 lat więzienia;
• produkcja środków odurzających jest zagrożona grzywną i karą więzienia od 6 miesięcy do 10 lat;
• za handel narkotykami grozi kara grzywny lub pozbawienia wolności od roku do 10 lat;
• udzielanie środka odurzającego lub nakłanianie do zażycia jest karalne (do 5 lat więzienia).

Gdzie szukać pomocy ?

Zawsze możesz najpierw zadzwonić do telefonu zaufania, który działa na Twoim terenie. Jest to wygodna forma uzyskania informacji. Możesz zachować anonimowość i zadzwonić     o dowolnej porze. Telefon zaufania czynny jest całą dobę. Numer telefonu:800 080 222, 116 123, 800100100.
Możesz szukać specjalistycznej pomocy w Poradni Leczenia Uzależnień lub do terapeuty z Punktu Konsultacyjnego ds. Uzależnień- 85 744 52 24.
Istnieje także wiele stowarzyszeń i fundacji zajmujących się problematyką narkomanii. Prowadzą one działalność w zakresie edukacji, profilaktyki oraz rehabilitacji osób uzależnionych od narkotyków. W ich placówkach terapeuci udzielą wszelkich informacji, konsultacji i porad, pomogą załatwić leczenie i ośrodek dla osoby uzależnionej. W ramach działalności profilaktycznej prowadzą kluby i świetlice dla dzieci i młodzieży, gdzie można znaleźć pomoc psychologiczną i ofertę ciekawych form spędzenia wolnego czasu.

Powoli zbliża się koniec zajęć edukacyjnych, za chwilę będą wakacje: wyjazdy, zabawy, spotkania z kolegami. To niestety również czas, który sprzyja sięganiu po różnorodne używki przez młodych ludzi. Obserwujcie swoje dzieci, rozmawiajcie z nimi jak najczęściej, poświęcajcie im swoją uwagę i spędzajcie z nimi wolny czas. Niech wakacje będą okresem wypoczynku i radości.